Na czym polega dozór elektroniczny i kiedy jest możliwy?

Dozór elektroniczny (DE) to alternatywna forma odbywania kary pozbawienia wolności, która pozwala skazanemu przebywać poza zakładem karnym pod warunkiem monitorowania jego zachowania za pomocą specjalnych urządzeń elektronicznych. To rozwiązanie wprowadzone do polskiego systemu prawnego z myślą o odciążeniu więzień oraz umożliwieniu resocjalizacji skazanych w środowisku ich codziennego życia. 

Poniżej znajdziesz szczegółowe wyjaśnienie, na czym polega dozór elektroniczny, jakie są jego zasady i kiedy można z niego skorzystać.

Czym jest dozór elektroniczny?

Dozór elektroniczny to system, który umożliwia odbywanie kary pozbawienia wolności w warunkach wolnościowych, ale pod ścisłym nadzorem. Kluczowym elementem tego systemu jest zastosowanie technologii monitorowania. Najczęściej stosowane urządzenia to:

  • nadajnik noszony przez skazanego – przypinany do nogi lub ręki, pozwalający na śledzenie jego lokalizacji;
  • stacja monitorująca – instalowana w miejscu zamieszkania skazanego, rejestruje obecność w wyznaczonym obszarze;
  • centralny system nadzoru – odpowiada za przetwarzanie i analizę danych, a w razie naruszenia zasad wysyła odpowiednie sygnały do służb.

Podczas dozoru elektronicznego skazany musi przestrzegać wyznaczonego harmonogramu i pozostawać w określonych miejscach, np. w domu, pracy czy na zajęciach terapeutycznych.

Kiedy można skorzystać z dozoru elektronicznego?

Nie każdy skazany ma możliwość odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego. Decyzja o jego zastosowaniu zależy od kilku warunków określonych w przepisach prawa karnego wykonawczego. Dozór elektroniczny może być zastosowany, gdy:

  • kara pozbawienia wolności nie przekracza 1 roku i 6 miesięcy – to jedno z podstawowych kryteriów – osoby skazane na wyższe wyroki nie mogą ubiegać się o DE;
  • warunki osobiste skazanego – sąd bierze pod uwagę sytuację osobistą i rodzinną skazanego, np. czy odbywanie kary w zakładzie karnym negatywnie wpłynęłoby na jego rodzinę lub możliwość kontynuacji pracy zawodowej;
  • zgoda osób zamieszkujących wspólnie – jeżeli skazany mieszka z rodziną lub współlokatorami, muszą oni wyrazić zgodę na odbywanie kary w systemie DE;
  • odpowiednie warunki techniczne – w miejscu zamieszkania skazanego musi istnieć możliwość zainstalowania urządzeń monitorujących;
  • postawa i zachowanie skazanego – sąd ocenia, czy skazany rokuje poprawę i czy odbywanie kary w ten sposób spełni cele wychowawcze.

Jak wygląda procedura uzyskania dozoru elektronicznego?

Proces ubiegania się o dozór elektroniczny składa się z kilku etapów:

  • złożenie wniosku – skazany lub jego obrońca składa wniosek do sądu penitencjarnego. Wniosek musi zawierać uzasadnienie i ewentualne dokumenty potwierdzające spełnienie warunków;
  • opinia kuratora sądowego – kurator sprawdza warunki bytowe skazanego oraz opinię współlokatorów na temat odbywania kary w systemie DE;
  • decyzja sądu – sąd penitencjarny analizuje wniosek i wydaje postanowienie. W razie pozytywnej decyzji wyznaczane są szczegółowe warunki odbywania kary;
  • instalacja urządzeń – po zatwierdzeniu dozoru technicy instalują urządzenia monitorujące, a skazany zostaje poinformowany o zasadach.

Naruszenie zasad dozoru elektronicznego.

Jeśli skazany naruszy zasady odbywania kary, np. opuści wyznaczony obszar bez zgody lub nie wróci na czas, sąd może cofnąć zgodę na dozór elektroniczny i nakazać odbycie reszty kary w zakładzie karnym.

Dozór elektroniczny to nowoczesne narzędzie, które umożliwia resocjalizację skazanych w sposób bardziej humanitarny i dostosowany do ich sytuacji życiowej. Warunkiem jego zastosowania jest spełnienie odpowiednich kryteriów prawnych oraz zobowiązanie się do przestrzegania wyznaczonych zasad. Dzięki temu rozwiązaniu wielu skazanych może powrócić do normalnego życia, nie tracąc jednocześnie szansy na społeczną reintegrację. Zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.