Zakupy przez internet, telefon czy inne środki komunikacji na odległość stały się codziennością dla wielu konsumentów. Choć jest to wygodne i oszczędza czas, niesie również pewne ryzyko – od braku możliwości obejrzenia produktu przed zakupem po potencjalne nieuczciwe praktyki sprzedawców.
Na szczęście prawo chroni konsumentów, zapewniając im określone prawa w umowach zawieranych na odległość. Jakie zasady obowiązują w takich transakcjach?
Czym są umowy zawierane na odległość?
Umowa zawarta na odległość to każda umowa zawarta bez jednoczesnej obecności obu stron, czyli konsumenta i przedsiębiorcy. Może to być zakup przez internet, telefon, a także zamówienia składane przez e-mail. Istotne jest to, że cały proces – od oferty po finalizację zakupu – odbywa się zdalnie, bez fizycznego kontaktu.
Najważniejsze prawa konsumenta
Prawo do informacji
Przedsiębiorca ma obowiązek dostarczyć konsumentowi jasne i pełne informacje o ofercie. Obejmuje to m.in.:
- pełne dane sprzedawcy (nazwa, adres, kontakt);
- cechy produktu lub usługi;
- cenę (wraz z podatkami i ewentualnymi dodatkowymi opłatami);
- sposób płatności i dostawy;
- zasady zwrotu i reklamacji.
Bez tych informacji umowa może zostać uznana za nieważną.
Prawo do odstąpienia od umowy
Jednym z kluczowych uprawnień konsumenta jest możliwość odstąpienia od umowy bez podania przyczyny w ciągu 14 dni od otrzymania towaru. Wystarczy poinformować sprzedawcę o swojej decyzji (np. e-mailem lub formularzem odstąpienia). Jeśli konsument zdecyduje się na zwrot, przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić mu całą zapłaconą kwotę, w tym koszty najtańszej oferowanej przesyłki.
Należy jednak pamiętać, że istnieją wyjątki – prawo do odstąpienia nie przysługuje m.in. w przypadku:
- towarów na specjalne zamówienie (np. grawerowane przedmioty);
- produktów szybko psujących się (np. żywność);
- usług wykonanych przed upływem 14 dni (jeśli konsument wyraził na to zgodę);
- nagrań audio, wideo i oprogramowania, jeśli zostało otwarte ich oryginalne opakowanie.
Prawo do reklamacji
Jeżeli produkt jest wadliwy, konsument może skorzystać z rękojmi lub gwarancji:
- rękojmia – obowiązuje przez 2 lata i dotyczy każdego zakupu, jeśli produkt ma wadę, można żądać jego naprawy, wymiany na nowy, obniżenia ceny lub – w niektórych przypadkach – zwrotu pieniędzy;
- gwarancja – to dodatkowe zobowiązanie producenta lub sprzedawcy, które może obejmować dłuższy okres lub inne warunki naprawy czy wymiany.
Zakaz stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych
Przedsiębiorca nie może wprowadzać konsumenta w błąd ani stosować agresywnych metod sprzedaży. Zakazane są np.:
- ukryte koszty w umowie;
- fałszywe promocje i rabaty;
- trudności w odstąpieniu od umowy lub reklamacji;
- nachalne namawianie do zakupu.
Jak dochodzić swoich praw?
W przypadku naruszenia praw konsumenta warto podjąć następujące kroki:
- Kontakt ze sprzedawcą – najlepiej e-mailowo, aby mieć dowód korespondencji.
- Reklamacja – jeśli towar jest wadliwy, można zgłosić reklamację na podstawie rękojmi lub gwarancji.
- Pomoc instytucji konsumenckich – w razie problemów można zgłosić się do Rzecznika Praw Konsumenta, UOKiK (Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) lub organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną praw konsumentów.
- Postępowanie sądowe – jeśli inne metody zawiodą, można skierować sprawę do sądu.
Kupując na odległość, konsumenci mają szeroki wachlarz praw, które chronią ich interesy. Prawo do informacji, możliwość odstąpienia od umowy, reklamacja oraz ochrona przed nieuczciwymi praktykami to kluczowe mechanizmy zapewniające bezpieczeństwo zakupów online. Warto znać swoje prawa i korzystać z nich w razie potrzeby, aby uniknąć nieprzyjemnych sytuacji i czuć się pewnie podczas zakupów na odległość. W razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.
